Strepen en vlekken op led panelen
Steeds vaker zien we bij flat panels, de standaard inbouw armaturen met een hoogte van ca. 1 cm, bruine vlekken en strepen. Dit gebeurd zowel bij A-merken als China import en heeft te maken met de technische opbouw van deze armaturen. Bij goede panelen hoeft het namelijk niet te verkleuren. Het lastige is, dat het pas te zien is als we dieper in de specificaties duiken of een paneel openen. Sterk in Led heeft begin 2017 al een white-paper gepubliceerd met de gevaren van hoog vermogen led’s in panelen. Nu, een jaar later, zien we steeds vaker verkleuringen door het inbranden, of verbranden, van het fosforpoeder in de led chips.
Het is goed om te weten dat een led nog steeds warmte maakt. Dat is volledig aan de achterkant van de led, waardoor de ondergrond ook warm wordt. Houd rekening met 40 tot 60% warmteontwikkeling ten opzichte van het vermogen. Voorbeeld, een mid-power led van 0,5 Watt genereert voor ongeveer 0,2 Watt warmte. Een hoog vermogen led van 2 Watt geeft ongeveer 1 Watt warmte. Een hoog vermogen led is kleiner dan een mid-power versie, waardoor de warmte geconcentreerd op de grondplaat zit.
Het probleem is dat er vaak een plastic PCB gebruikt wordt, en dat is nou niet bepaald de beste warmte geleider. Dat zien we ook terug in kwaliteitsnormen, een led flat paneel is doorgaans een L70 product. Het mag tot 65% licht verliezen, dan is het nog steeds een “product eigenschap” en zal buiten de garantie van de fabrikant vallen. Beter is het om een aluminium PCB te gebruiken met een mid-power led. Het aluminium aan de buitenkant, het frame van het paneel, is onvoldoende om een goede warmtegeleiding te geven. Een opmerking als “montage van de led’s op een aluminium frame” is niet het gebruik van een aluminium PCB.
Het herkennen van een goed panel
Dat valt niet mee. Het beste is om naar de LB normering te kijken, laat producten met een L70 en L70B50 zeker staan. Het aantal led’s zegt iets over de gebruikte vermogens, kortweg zijn meer leds beter omdat het vermogen per led (en ook de warmte) dan lager is. Het beste is om de testrapporten op te vragen, als deze niet worden verstrekt wederom laten staan. Ten eerste omdat deze gegevens nodig zijn voor controle bij subsidie, ten tweede omdat er waarschijnlijk geen rapport is. Met het testrapport van de led’s LM-80 is goed te bepalen om welke led chips het gaat, wat de kwaliteit is en wat de verwachtte levensduur is.
Wat ook kan, is het openen van een led paneel. Zien we kleine leds aan een enkele- of dubbele zijde van het paneel, laten staan. Zien we rondom het paneel leds, is het wel een kwaliteitsproduct mits de led’s van een goede fabrikant en batch komen.
Een ander herkenningspunt is de prijs. Goedkope panelen van 20 tot 40 euro zijn vaak voorzien van hoog vermogen led’s en hebben een zeer grote kans om vlekken te krijgen. Gaan we naar de 50 – 100 euro zitten we wél in het goede segment, het risico is wel dat je nog steeds niet weet welke kwaliteit je echt in huis hebt.
Het betere alternatief
Het betere alternatief is een led panel met backside led technologie. Klinkt spannend, is het niet. Het wil zeggen dat de leds vanaf de achterkant worden geplaatst, vaak met een lensoptiek om de verblinding te verlagen. Door deze positie van de led is er een vrije luchtstroming in het armatuur. Ook zijn deze armaturen vaak voorzien van mid-power led’s op een aluminium PCB. Kwaliteitsnormen van L80 of L80B10 zijn hier niet vreemd. Prijzen van deze armaturen liggen ver uiteen, van 50 tot 120 euro en hoger. Ze liggen ook fors hoger dan de budget flat-panels, het verschil zit echt in de levensduur, het comfort (verblinding) en behoud van lichtsterkte.
